Wykrywanie raka piersi – jakie są badania?
Rak piersi na wczesnym etapie bardzo często nie wywołuje żadnych objawów. Dlatego tylko regularne badania obrazowe pozwalają na wykrycie podejrzanych zmian. Wybór odpowiedniej metody zależy od wielu czynników takich, jak wiek pacjentki, gęstość tkanki piersiowej, czy wyniki poprzednich badań – dlatego też należy skonsultować go z lekarzem, który w zależności od występowania indywidualnych czynników ryzyka zaleci nie tylko odpowiedni rodzaj badania, ale też ustali termin kolejnej rutynowej kontroli np. za rok lub 2 lata.
Rodzaje badań piersi
Trzy najczęściej stosowane metody badania obrazowego piersi to ultrasonografia (USG), mammografia i rezonans magnetyczny (RM). Każda z tych technik ma jednak pewne ograniczenia, które lekarz kierujący na badanie powinien wziąć pod uwagę, rekomendując jedną z nich:
USG
Ultrasonografia (USG) – to badanie, w którym wykorzystuje się fale dźwiękowe do obrazowania struktur piersi. Główną zaletą USG jest jego nieinwazyjność i brak promieniowania jonizującego. Pozwala to na bezpieczne badanie nawet kobiet w ciąży, a także młodych kobiet z gęstą tkanką piersiową, gdyż lepiej obrazuje takie zmiany w piersiach, jak guzki, czy torbiele. USG może również być stosowane jako badanie uzupełniające w celu potwierdzenia zmian wykrytych w mammografii oraz do przeprowadzania biopsji celowanej. Jednak ma też pewne wady – jak np. ograniczona dokładność w wykrywaniu mikrozwapnień charakterystycznych dla raka piersi oraz trudności w ocenie lokalizacji guzków. Duży wpływ na dokładny wynik badania USG mają też umiejętności i doświadczenie lekarza, który je przeprowadza oraz jakość sprzętu, na którym jest ono wykonywane.
Mammografia
Mammografia – to najczęściej stosowana metoda obrazowa w diagnostyce raka piersi. Polega na wykonywaniu rentgenowskich zdjęć piersi, co z kolei wiąże się z ekspozycją na promieniowanie jonizujące. Badanie to pozwala na wykrycie mikrozwapnień i innych zmian, które mogą wskazywać na obecność nowotworu – jest szczególnie skuteczne w przypadku piersi z przewagą tkanki tłuszczowej, która jest charakterystyczna dla kobiet po 50. roku życia (wiek okołomenopauzalny). Niestety ma też swoje ograniczenia – zwłaszcza w przypadku kobiet z gęstą tkanką piersiową ze względu na to, że zarówno gęsta tkanka gruczołowa, jak i tkanka nowotworowa jest widoczna na mammogramie w kolorze białym, co utrudnia radiologom wykrycie raka.
Rezonans magnetyczny piersi
Rezonans magnetyczny piersi (RM) – nie jest to rutynowo stosowane badanie przesiewowe, a jego wykorzystanie zależy od indywidualnego przypadku i decyzji lekarza. Rezonans wykorzystuje silne pola magnetyczne i fale radiowe do generowania szczegółowych obrazów piersi. Jest to najbardziej precyzyjne badanie i najlepiej nadaje się do oceny nieprawidłowości wykrytych na USG lub mammografii – zwykle stosowane jest jako dodatkowe narzędzie diagnostyczne. Jedną z głównych zalet rezonansu magnetycznego piersi jest jego wysoka czułość w wykrywaniu zmian patologicznych, szczególnie u młodych kobiet z gęstą tkanką piersiową oraz osób o podwyższonym ryzyku wystąpienia nowotworu piersi. Rezonans może identyfikować nawet bardzo małe zmiany i guzki, które mogą być trudne do wykrycia przy użyciu innych metod diagnostycznych, a także daje możliwość zobrazowania naczyń krwionośnych piersi, co pozwala na ocenę krążenia i stopnia unaczynienia guzka. Niemniej jest to badanie kosztowne i czasochłonne, wymagające specjalistycznego sprzętu i wykwalifikowanego personelu, dlatego też jest dostępne jedynie w specjalistycznych ośrodkach diagnostycznych. Ponadto, w trakcie badania pacjentka musi przez kilkadziesiąt minut leżeć nieruchomo w jednej pozycji, co może być bardzo uciążliwe dla niektórych osób.
