Wykryłaś guzek w piersi? Zobacz, co zrobić – krok po kroku
Wykrycie guzka lub zgrubienia w piersi to moment, w którym Twój świat się zatrzymuje. Myśli galopują, pojawia się strach i pytania: „Co dalej?”, „Czy to rak?”. Jednak zanim zaczniesz się martwić powinnaś wiedzieć jedno: nie jesteś sama. W Polsce mamy jasno określoną ścieżkę diagnostyczną, która – jeśli uruchomisz ją szybko – może dać Ci spokój, pewność i najlepsze możliwe leczenie.
Pamiętaj też, że:
• czas ma ogromne znaczenie – dlatego nie zwlekaj z wizytą u lekarza,
• rak piersi wcześnie wykryty daje niemal 100% szans na przeżycie i powrót do zdrowia.
Poniżej znajdziesz dokładne wskazówki, co zrobić, gdy zauważysz u siebie niepokojącą zmianę w piersi i dlaczego karta DiLO odgrywa kluczową rolę w przyspieszeniu procesu diagnostyki w kierunku raka piersi.
Krok 1: Umów się do lekarza rodzinnego lub ginekologa
Gdy w piersi znajdziesz niepokojące Cię zgrubienie lub wyczujesz guza – powinnaś jak najszybciej umówić się do lekarza rodzinnego lub do ginekologa. Nie musisz mieć żadnego skierowania – wystarczy, że umówisz wizytę i powiesz, że wyczułaś zmianę w piersi.
W czasie wizyty lekarz powinien:
• dokładnie zbadać Twoje piersi (tzw. badanie palpacyjne),
• wypisać Ci skierowanie na USG piersi (lub je wykonać w gabinecie), a jeśli masz powyżej 40 lat – skierować Cię na mammografię.
To bardzo ważne, abyś wykonała badanie jak najszybciej – ponieważ tylko obraz diagnostyczny pozwala ocenić, czy zmiana wygląda na łagodną, czy też wymaga dalszej diagnostyki.
Krok 2: Wykonaj USG piersi lub mammografię
Badania obrazowe (USG i/lub mammografia) pozwalają ocenić charakter zmiany: jej strukturę, wielkość, kształt i granice. W opisie badania lekarz przypisze zmianie kategorię w skali BI-RADS (w skali od 0 do 5):
• BI-RADS 1–3 oznacza, że zmiana najprawdopodobniej jest łagodna (ryzyko nowotworu złośliwego poniżej 2%).
• BI-RADS 4–5 oznacza, że zmiana jest podejrzana (ryzyko nowotworu złośliwego powyżej 2%) i w związku z tym konieczna jest dalsza diagnostyka.
Jeśli w opisie pojawia się BI-RADS 4 lub 5 – nie panikuj, nie oznacza to jeszcze, że jesteś chora, a jedynie, że wymagana jest dalsza diagnostyka w kierunku raka piersi.
Krok 3: Poproś lekarza o założenie karty DiLO
Jeśli lekarz na podstawie badania piersi podejrzewa nowotwór (czyli np. masz wynik BI-RADS 4 lub 5), ma obowiązek poinformować Cię o tym i powinien wystawić Ci kartę DiLO – czyli kartę Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego.
Dlaczego to takie ważne?
Karta DiLO:
• gwarantuje szybki dostęp do badań i leczenia – bez kolejek,
• zobowiązuje placówki medyczne do postawienia diagnozy w ciągu 28 dni,
• rozpoczęcia leczenia w ciągu kolejnych 14 dni,
• umożliwia leczenie w wyspecjalizowanych ośrodkach, takich jak Breast Unit, gdzie cały proces – od diagnozy po terapię – odbywa się w jednym miejscu, pod opieką jednego zespołu.
Karta DiLO może być założona już na etapie podejrzenia nowotworu (nie musisz mieć wyniku biopsji, by ją założyć). Masz do niej pełne prawo – dlatego poproś lekarza, by ją wystawił.
Krok 4: Wykonaj pogłębioną diagnostykę
Zanim lekarz skieruję Cię na biopsję, często zleca dodatkowe badania diagnostyczne – zwłaszcza jeśli obraz z USG lub mammografii nie jest jednoznaczny albo zmiana jest trudna do oceny. Pozwolą one jeszcze lepiej ocenić zmianę i przygotować się do dalszych kroków.
Możliwe badania dodatkowe to:
1) Rezonans magnetyczny piersi (MRI)
To bardzo dokładne badanie, które pokazuje tkanki piersi z dużą precyzją. Zleca się je np. gdy:
• guzek jest trudny do oceny w USG,
• masz gęstą tkankę gruczołową (częste u młodszych kobiet),
• podejrzewa się więcej niż jedną zmianę,
• trzeba zaplanować dokładne miejsce biopsji.
MRI jest bezbolesne, trwa kilkanaście minut i może pomóc lekarzowi lepiej Cię poprowadzić.
2) USG węzłów chłonnych
Czyli dokładne sprawdzenie, czy w pachach nie ma powiększonych węzłów chłonnych – to badanie robi się przy bardziej podejrzanych zmianach, aby sprawdzić, czy nie ma przerzutów.
3) Mammografia 3D (tomosynteza)
Nowocześniejsza wersja klasycznej mammografii, która daje trójwymiarowy obraz piersi – przydatna zwłaszcza przy zwapnieniach.
Dzięki wykonaniu dodatkowych badań, lekarz będzie miał dokładniejszy obraz sytuacji, co pomoże mu lepiej zaplanować dalsze kroki – zwłaszcza biopsję.
Krok 5: Wykonaj biopsję
Biopsja to najważniejsze badanie w procesie diagnostycznym – daje jednoznaczną odpowiedź, czy zmiana jest nowotworowa, czy łagodna. To badanie może uratować Ci życie życie – dlatego nie należy go odkładać. Najczęściej wykonywana jest biopsja gruboigłowa, która trwa kilkanaście minut i wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. W takcie zabiegu lekarz pobiera fragment guzka, który trafia do badania histopatologicznego, a wynik otrzymuje się zwykle po 7–10 dniach.
Krok 6: Konsylium i plan leczenia
Jeśli wynik biopsji potwierdzi obecność nowotworu, zostaniesz objęta opieką w ramach karty DiLO. Twój przypadek zostanie przedstawiony na konsylium – spotkaniu zespołu specjalistów, w skład którego wchodzą: chirurg, onkolog, radioterapeuta, radiolog i patolog. To oni wspólnie z Tobą ustalają dla Ciebie indywidualny plan leczenia, który może obejmować:
• operację,
• chemioterapię,
• hormonoterapię,
• radioterapię,
• lub ich połączenie.
W ośrodkach typu Breast Unit cały ten proces odbywa się w jednym miejscu, pod opieką dedykowanego zespołu i koordynatorki. Dzięki temu masz zapewniony szybki dostęp do specjalistów, a także wsparcie na każdym etapie leczenia.
Co zyskujesz w Breast Unit?
• jasny plan działania bez chaosu i niepewności,
• dostęp do psychologa, dietetyka i rehabilitanta,
• opiekę dostosowaną do Twoich potrzeb – medycznych i emocjonalnych.
Pamiętaj , że najważniejsze to zacząć działać. Nie odkładaj tego na później. Zrób ten pierwszy krok – dla siebie i dla tych, którzy Cię kochają. Wiele kobiet przed Tobą przeszło już tę drogę i dziś cieszą się zdrowiem. Ty też możesz.
