Rezonans magnetyczny piersi krok po kroku: jak wygląda badanie i jak się do niego przygotować?

Rezonans magnetyczny piersi to jedno z najbardziej precyzyjnych badań obrazowych wykorzystywanych w diagnostyce raka piersi. W odróżnieniu od USG i mammografii, nie emituje ani fal dźwiękowych, ani promieniowania jonizującego – tylko opiera się na polu magnetycznym i falach radiowych. Trwa też zdecydowanie dłużej od nich i wymaga podania kontrastu. Niestety w Polsce badanie to jest trudno dostępne. Bezpłatnie można je wykonać w ramach NFZ jedynie po otrzymaniu skierowania od lekarza (ginekologa, onkologa, chirurga lub radiologa).

Kiedy wykonuje się rezonans piersi?

 
Rezonans magnetyczny piersi nie jest badaniem przesiewowym – nie zaleca się go rutynowo każdej kobiecie. Wykonuje się go najczęściej:
 

• u nosicielek mutacji BRCA1/BRCA2 i kobiet z wysokim ryzykiem zachorowania na raka piersi,
• gdy inne badania diagnostyczne piersi są niejednoznaczne – np. mammografia i USG nie dają jednoznacznego obrazu,
• u kobiet z bardzo gęstą tkanką gruczołową, gdzie inne metody zawodzą,
• do oceny wieloogniskowości nowotworu przed operacją,
• po leczeniu raka piersi – w celu oceny blizn, pozostałości zmian lub nawrotów.

Czułość i swoistość rezonansu piersi

Rezonans magnetyczny piersi charakteryzuje się bardzo wysoką czułością – na poziomie 90–99% (jest to zdolność badania do wykrywania choroby, gdy ona naprawdę występuje). Oznacza to, że skutecznie wykrywa większość istniejących zmian nowotworowych. Jego swoistość jest niższa – w granicach 70–85% (jest to zdolność badania do wykluczania choroby, gdy jej nie ma), co oznacza, że czasem może wskazywać zmiany jako podejrzane, mimo że są łagodne. Dlatego rezonans rezonans służy głównie jako uzupełnienie pogłębionej diagnostyki, zwłaszcza w grupie kobiet z wysokim ryzykiem zachorowania na raka piersi.

Jak się przygotować do rezonansu piersi?

 
Rezonans magnetyczny piersi jest badaniem nieinwazyjnym i bezpiecznym, nawet przy częstym powtarzaniu. Kontrast na bazie gadolinu rzadko powoduje reakcje alergiczne. Badania nie wykonuje się u kobiet w ciąży (chyba że jest to absolutnie konieczne) ani u osób z niektórymi implantami metalowymi. Dlatego przed wykonaniem rezonansu zostaniesz także poproszona o wypełnienie ankiety dotyczącej przeciwwskazań – są nimi np. rozrusznik serca, metalowe implanty, czy klipsy po operacji.
 

Warto też pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

• Zgłoś się do badania między 6. a 14. dniem cyklu miesiączkowego – w tej fazie piersi są bardziej „przejrzyste” w obrazowaniu.
• Nie używaj kosmetyków z drobinkami metalu (dezodorantów, balsamów, pudrów) – mogą zakłócać obraz.
• Zgłoś uczulenie na kontrast (gadolinium) – w razie potrzeby wykonuje się badanie bez kontrastu.
• Zabierz ze sobą wyniki poprzednich badań – mammografii, USG, biopsji – to pomoże lekarzowi w interpretacji obrazu.

Jak wygląda rezonans magnetyczny piersi krok po kroku?

 
Rezonans magnetyczny piersi to jedno z najbardziej precyzyjnych badań obrazowych, które pozwala wykryć zmiany niewidoczne w mammografii i USG – zwłaszcza u kobiet z gęstą tkanką gruczołową lub obciążonym wywiadem rodzinnym. Badanie trwa około 30–45 minut i nie wykorzystuje promieniowania jonizującego – działa w oparciu o pole magnetyczne i fale radiowe. Dla lepszej widoczności struktur wewnętrznych najczęściej podaje się też dożylnie środek kontrastowy.
 
Oto jak przebiega badanie krok po kroku:
 

1. Przygotowanie do badania – technik poprosi Cię o rozebranie się do pasa i usunięcie wszystkich metalowych przedmiotów (biżuterii, spinek, ubrań z metalowymi elementami). Założysz jednorazowy fartuch.

2. Założenie wkłucia i podanie kontrastu – jeśli badanie wymaga kontrastu, pielęgniarka założy wenflon. Środek kontrastowy zostanie podany automatycznie w trakcie badania.
 
3. Pozycja do badania – badanie wymaga położenia się na brzuchu na specjalnym stole z otworami na piersi, które muszą pozostać nieruchome przez cały czas trwania badania.
 
4. Przebieg badania – stół wsunie się do wnętrza tunelu rezonansu. Usłyszysz głośne, rytmiczne dźwięki – to normalne. Technik będzie w stałym kontakcie z Tobą przez mikrofon.
 
5. Zakończenie badania – po zakończeniu rezonansu stół wysunie się, a technik pomoże Ci wstać. Jeśli był podany kontrast, zostanie usunięty wenflon.
 
6. Wynik badania – podobnie jak w przypadku mammografii, wynik wymaga opisu przez radiologa i jest dostępny  zwykle w ciągu 2 tygodni.
 

Co wykrywa rezonans magnetyczny piersi?

Rezonans magnetyczny piersi pozwala odróżnić zmiany łagodne od podejrzanych, a także wykryć:

• drobne zmiany nowotworowe niewidoczne w USG i mammografii,

• torbiele, gruczolakowłókniaki i zmiany zapalne,

• wieloogniskowość raka (kilka zmian w jednej piersi),

• nacieki na klatkę piersiową, powięź czy mięśnie.

Co powinien zawierać wynik rezonansu piersi?

 
Opis rezonansu magnetycznego piersi powinien uwzględniać:
 

• technikę badania – czy wykonano je z kontrastem czy bez oraz sekwencję T1, która pokazuje anatomię i strukturę tkanek i sekwencję T2, która uwidacznia zawartość płynów, co pozwala np. odróżnić torbiele od guzków,
• opis każdej piersi osobno i ewentualnych zmian,
• ocenę węzłów chłonnych pachowych i nadobojczykowych (jeśli uwidocznione),
• klasyfikację BI-RADS – międzynarodową skalę oceny ryzyka wystąpienia raka piersi (od 0 do 6),
• porównanie z poprzednimi badaniami (jeśli są dostępne),
• zalecenia np. dalsza diagnostyka, kontrola, biopsja, konsultacja onkologiczna.

Jeśli wynik badania zawiera trudne dla Ciebie pojęcia – poproś lekarza,  aby go z Tobą szczegółowo omówił i wyjaśnił, co on oznacza. Nie bój się zadawać pytań, gdy czegoś nie rozumiesz, bo to pozwoli Ci świadomie podejmować decyzje, które mogą mieć wpływ na Twoje zdrowie i życie.